Poprawa estetyki uśmiechu jest potrzebą coraz częściej zgłaszaną przez pacjentów. Estetyka stała się ważnym aspektem pracy odtwórczej stomatologa.
Podążając za oczekiwaniami pacjentów stomatologia estetyczna cały czas się rozwija.
Opracowanie nowych technik pracy w stomatologii stało się możliwe dzięki z jednej strony cyfryzacji stomatologii z drugiej dzięki postępowi technologicznemu jaki dokonał się w zakresie materiałów kompozytowych. Dzięki cyfryzacji stomatologii i osiągnięciom technologicznym lekarz ma coraz więcej możliwości, może zaoferować pacjentom metody odtwórcze przywracające nienaganny uśmiech bez ingerencji w uzębienie pacjenta.
Może to być licówka kompozytowa wykonana bezpośrednio w ustach pacjenta przez lekarza stomatologa tzw. bonding bądź metoda (FIT) Flowable Injection Technique czyli bardziej zaawansowana cyfrowo i technologicznie wersja bondingu. Dzięki cyfryzacji planowanie leczenia przebiega sprawniej i bardziej przewidywalnie. Dzięki zastosowaniu programów do projektowania uśmiechu możemy zaprojektować kształt, wielkość zębów, ustawienie w łuku. Dostosować wygląd uzębienia pacjenta do jego oczekiwań.
Materiały kompozytowe typu flow nie miały zbyt szerokiego zastosowania ze względu na ich skład i właściwości mechaniczne , małą odporność na ścieranie i niestabilność koloru. Najnowsza generacja płynnych kompozytów ma właściwości podobne lub nawet lepsze niż konwencjonalne kompozyty typu pasta. Badania wykazały, że kompozyty typu flow nowej generacji mogą być wykorzystane do wypełnień wszystkich klas ubytków (typów) i różnych technik stomatologii odtwórczej. Materiały te cechuje wysoka odporność na zużycie, większa wytrzymałość. Doskonała jakość i trwałość połysku oraz małe powinowactwo do płytki nazębnej. Zachowują się w jamie ustnej pacjenta jak glazurowana porcelana, która uważana jest za materiał doskonały do stomatologicznych odbudów. Właściwości tych najnowszych kompozytów pozwalają na uzyskanie bardzo dobrych efektów estetycznych i morfologicznych.
Jest jeszcze trzeci sposób poprawy wyglądu zębów – licówki porcelanowe. Jest to rozwiązanie trwałe i bardzo estetyczne. Licówki wykonywane są w pracowni protetycznej, co wydłuża czas wykonania pracy. Wymagają nieznacznego oszlifowania powierzchni wargowych zębów. Zabieg zatem jest nieodwracalny.
Flow Injection Technique
Co to jest Flow Injection Technique?
Flow Injection Technique jest to metoda pozwalająca w prosty, przewidywalny i powtarzalny sposób poprawić estetykę uzębienia.
Jest to technika addycyjna ,zaliczana do technik bezinwazyjnych.
Najczęściej (w 90%) nie wymaga preparacji czyli szlifowania zębów.
Dzięki zastosowaniu nowych, udoskonalonych płynnych kompozytów można uzyskać bardzo dobre efekty estetyczne.
Kształt przyszłego uzębienia zostaje zaprojektowany cyfrowo w programie DSD.
Technika iniekcyjna płynnym kompozytem pozwala nam na wykonanie transferu klinicznego czyli na przeniesienie stanu i kształtu zębów z modelu 3D do ust pacjenta.
W tym celu wykonujemy indeks silikonowy (szynę) z przeźroczystej masy. Przezierność masy pozwala na dokładną kontrolę pracy i przepuszcza światło lamy polimeryzacyjnej.
Flow Injection – dla kogo jest wskazany?
- Technika iniekcyjna pozwala na spektakularną metamorfozę uśmiechu w krótkim czasie, pozwala w sposób cyfrowy poprawić estetykę zębów, przywrócić harmonię uśmiechu.
- Pozwala na szybką korektę nieestetycznych przebarwień, pęknięć. Na zmianę kształtu zębów, ich wielkości, zamaskowanie przerw między nimi, rozjaśnienie koloru.
- Technika wskazana jest nie tylko do stworzenia estetycznego uśmiechu w odcinku przednim ale co najważniejsze także do przywrócenia prawidłowych relacji zwarciowych pomiędzy łukiem zębowym górnym i dolnym.
- Jest idealnym rozwiązaniem w przypadku zaburzeń zwarcia czyli dla pacjentów, u których doszło skrócenia (starcia) zębów. Pozwala na przywrócenie prawidłowej wysokości zwarcia, odtworzenie prawidłowych prowadzeń siecznych i kłowych.
- W przypadku pacjentów cierpiących na chorobę okluzyjną wcześniej należy wykonać deprogramację. Nieprawidłowości zwarciowo-zgryzowe mogłyby spowodować bowiem zbyt duży nacisk na odbudowy a w konsekwencji szybsze zużycie odbudów, ścieranie, pękanie. Deprogramacja znosi pamięć mięśniową, która utrwala nieprawidłowości w zwarciu. Po deprogramacji następuje odbudowa zniszczonych zębów z uwzględnieniem prawidłowych relacji zwarciowych.
- Dla pacjentów po leczeniu ortodontycznym technika ta może być uzupełnieniem leczenia ortodontycznego. Pozwala ona na usunięcie drobnych niedoskonałości, których nie udało się wyeliminować podczas leczenia ortodontycznego. Pozwala wyrównać i ustabilizować zgryz, ustabilizować relacje pomiędzy łukiem górnymi dolnym, poprawić zaguzkowanie zębów, odświeżyć i rozjaśnić kolor zębów.
- Jest to metoda dla pacjentów, którzy pilnie chcą poprawić kształt zębów. Jest to metoda bezpieczna i prosta w wykonaniu.
Warunek, zęby muszą być wyleczone, bez próchnicy, bez złogów nazębnych. Konieczne jest też wyleczenie stanów zapalnych dziąseł, zaburzeń zwarciowych oraz dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.
Jak przebiega zabieg Flow Injection?
- Pierwsza wizyta konsultacyjna.
Podczas konsultacji ustalone zostają oczekiwania pacjenta.
Następuje ocena relacji zwarciowych pomiędzy górnym i dolnym łukiem zębowym oraz wybór najbardziej odpowiedniej dla pacjenta metody leczenia.
Zostaje opracowany plan leczenia i wycena zabiegu.
Jeśli pacjent ma obniżoną wysokość zwarcia(zęby uległy starciu) należy przeprowadzić deprogramację.
Nowe uzębienie pacjenta musi być zaprojektowane tak aby jak najbardziej pasowało do fizjonomii twarzy pacjenta. Niezbędne jest zatem wykonanie zestawu fotografii, które posłużą do projektowania nowego uśmiechu w programie DSD.
- Druga wizyta, pobranie wycisków.
W laboratorium z wycisków odlewane są modele uzębienia pacjenta. Laboratorium skanuje odlane modele gipsowe uzębienia i wprowadza dane do programu DSD. W technice cyfrowej przygotowane jest tzw. nawoskowanie, wax-up czyli projektowane są nowe zęby pacjenta tak by spełniały oczekiwania estetyczne i czynnościowe.
Wirtualny obraz przyszłego uzębienia jest konsultowany z pacjentem. Po aprobacie pacjenta laboratorium drukuje w drukarce 3D modele przyszłego uzębienia. Na podstawie tych modeli 3D wykonywana jest szyna (index) silikonowa. Szyna odzwierciedla przyszłe uzębienie i służy do przeniesienia zaprojektowanych w 3D zębów do jamy ustnej pacjenta.
- Trzecia wizyta, właściwy proces Flow Injection Technique.
Powierzchnie zębów są czyszczone, piaskowane i odpowiednio przygotowane by uzyskać mocne połączenie adhezyjne zewnętrznej powierzchni zęba z materiałem kompozycyjnym.
Lekarz po założeniu przeźroczystej szyny na zęby pacjenta wstrzykuje w puste miejsca w szynie płynny kompozyt. W ten sposób kształt zębów pacjenta zostaje zmieniony na ten zaprojektowany w 3D. Kompozyt zostaje utwardzony przez przeźroczysty silikon lampą polimeryzacyjną.
Po zdjęciu szyny następuje wstępne opracowywanie odbudów oraz ich polerowanie. Ostateczne polerowanie wykonywane jest po upływie dwóch tygodni. W tym czasie następuje pełna polimeryzacja materiału kompozytowego.
Przed wykonaniem właściwej metamorfozy uzębienia pacjenta możliwe jest wykonanie tzw. mock-up”u. Jest to próbna wizualizacja przyszłego uzębienia przy użyciu kompozytu tymczasowego. Pacjent może zobaczyć jak będzie wyglądał po zabiegu.
Zalety i wady Flow Injection
Zalety:
- Najważniejszym atutem tej metody jest nieinwazyjność tzn. brak konieczności szlifowania zębów.
- Jest to metoda addycyjna oparta na adhezji czyli przyleganiu materiału kompozytowego do zęba. Bond tzn. preparat łączący materiał kompozytowy z zębem daje dostateczne utrzymanie dla odbudów. Zabieg jest odwracalny, nie niszczy zębów. Pacjent zawsze może wrócić do „swoich zębów” , odbudowy kompozytowe mogą być usunięte z powierzchni zębów.
- Ogromną zaleta tej metody jest możliwość współuczestniczenia przez pacjenta w procesie projektowania kształtu zębów. Efekt leczenia jest bardzo przewidywalny, jest wprost odzwierciedleniem cyfrowego projektu.
- Wax-up jest łatwy w przechowywaniu w postaci zapisu cyfrowego. W gabinecie przechowywane są wydrukowane modele 3D przyszłego uzębienia, które mogą być ponownie wykorzystane. Po kilu latach kiedy odbudowy kompozytowe utracą walory estetyczne możemy je usunąć z powierzchni zębów i całą procedurę FIT wykonać ponownie. Koszt takiej powtórnej odbudowy będzie niższy, ponieważ projekt cyfrowy i modele 3D są już przygotowane.
- Szybkie i widoczne efekty w ciągu zaledwie kilku godzin, zęby przechodzą całkowitą przemianę.
- FIT może być stosowany na wszystkie zęby lub na grupy zębów.
- Metoda ta jest prosta w wykonaniu, jest odwracalna, nieinwazyjna i bardziej akceptowalna finansowo niż licówki porcelanowe.
- Naprawa odbudowy kompozytowej jest łatwa i szybka. Naprawa licówki porcelanowej nie zawsze jest możliwa. Najczęściej trzeba wykonać nową licówkę.
- Zabieg jest bezbolesny jeśli nie wymaga szlifowania, nie wymaga też znieczulenia.
Wady:
- Odbudowy kompozytowe nie są idealnym rozwiązaniem. Odbudowę można złamać, ukruszyć, zwłaszcza u pacjentów z parafunkcjami.
- Wady licówek kompozytowych podobnie jak odbudów metodą FIT wynikają z właściwości i trwałości materiałów kompozytowych. Powierzchnia kompozytu z czasem chropowacieje wskutek odłączenia się od materiału cząsteczek nano -wypełniacza. Staje się ona się bardziej chłonna dla barwników spożywczych. Materiały te nie są tak trwałe jak glazurowana porcelana, z czasem ulegają przebarwieniu.
- Metoda ta sprawdza się przy wprowadzeniu subtelnych zmian estetycznych, przy w miarę równym kolorze zębów pacjenta. Przy znacznych przebarwieniach pojedynczych zębów należy zęby wcześniej rozjaśnić innymi metodami jak wybielanie, pokrycie kompozytem maskującym opakerem + bonding.
- Odbudowy FIT z założenia są monochromatyczne. Możemy użyć kompozytu tylko w jednym kolorze. Możliwa jest oczywiście późniejsza charakteryzacja kolorystyczna licówek przy użyciu farbek stomatologicznych ale jest to zabieg dodatkowy. Możliwe są także różne modyfikacje metody FIT.
- Żywice typu flow mogą się ścierać.
- Przeciwwskazaniem dla wykonania FIT są braki w uzębieniu, brak dostatecznej ilości twardych tkanek zęba.
Od czego zależy trwałość bondingu i Flow Injection Technique?
Trwałość licówek kompozytowych wykonanych zarówno metodą bezpośrednią jak i metodą Flow Injection Technique nie zależy od sposobu wykonania odbudowy ale od właściwości użytego w niej kompozytu.
Odbudowy kompozytowe należ odpowiednio pielęgnować. Zęby należy szczotkować miękką szczoteczką. Używać nici dentystycznych. Pasty nie powinny zawierać dodatkowych komponentów ściernych.
Trwałość licówek zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta, nawyków żywieniowych, higieny, diety, nałogów, parafunkcji, tendencjia do ścierania zębów (ścieraniu będzie ulegał również kompozyt).
By jak najdłużej odbudowy kompozytowe zachowywały estetyczny wygląd i doskonały połysk należy regularnie odbywać wizyty kontrolne, korzystać z higienizacji w zależności od nawyków i predyspozycji żywieniowych, należy odświeżać odbudowy kompozytowe co 6 lub 12 m-cy. Podczas takiej wizyty sprawdzamy poprawność zwarcia, czy nie dochodzi do nadmiernego przeciążenia poszczególnych zębów. Powierzchnia kompozytu zostaje wypiaskowana i powtórnie zostanie naniesiona glazura, która chroni powierzchnie kompozytu przed przebarwieniem i wydłuża czas idealnego połysku.
Bonding
Co to jest bonding?
Bonding zębów to mało inwazyjna lub całkowicie bezinwazyjna metoda odbudowy uzębienia, która polega na pokryciu zęba cienką warstwą materiału kompozytowego. Najczęściej nie wymaga ona preparacji czyli opracowania mechanicznego powierzchni zęba przy użyciu narzędzi. Jeśli zachodzi taka konieczność to w minimalnym zakresie. Bonding zębów czyli tak naprawdę licówki kompozytowe bezpośrednie wykonywane są od wielu lat. Nowa jest tylko nazwa zabiegu.
Dla kogo jest wskazany?
Jest to sposób aby zębom zniszczonym przez próchnicę, zniekształconym, przebarwionym nadać estetyczny wygląd. Zabieg umożliwia uzyskanie estetycznego uśmiechu w krótkim czasie. Czas trwania takiego zabiegu zależy od ilości zębów, które zamierzamy poddać zmianom estetycznym.
Jak przebiega zabieg bondingu?
Przed zabiegiem zęby zostają dokładnie oczyszczone (ewentualnie piaskowane). Przygotowanie zęba polega na wytrawieniu jego powierzchni, celem zwiększenia utrzymania przyszłej odbudowy oraz naniesieniu systemu łączącego zwanego bondem (stąd nazwa procedury). Następnie na powierzchnię zęba nanoszone i modelowane są cienkie warstwy materiału kompozytowego, który jest utwardzany światłem lampy polimeryzacyjnej. Materiały kompozytowe , o różnych odcieniach i stopniach krycia przebarwień, nakładane są i utwardzane warstwowo dla jak najbardziej naturalnego i estetycznego wyglądu zęba. Ostatnim etapem jest polerowanie powierzchni kompozytu oraz naniesienie glazury, która w sposób doskonały nadaje blask i połysk zębom. Glazura wydłuża czas utrzymania stałego koloru odbudowy. Glazura zabezpiecza kompozyt przed barwnikami pochodzenia spożywczego. Powinna być nanoszona na powierzchnię zębów co 6 lub 12 miesięcy w zależności od predyspozycji i nawyków pacjenta.
Wady i zalety bondingu
Metoda ta jest bezbolesna. W 90% przypadków nie wymaga szlifowania, a więc nie wymaga znieczulenia.
Wykonanie licówek bezpośrednich tym sposobem jest czasochłonne, wymaga od lekarza dużych zdolności manualnych , doświadczenia w pracy z kompozytem. Bonding doskonale sprawdza się w przypadku pacjentów ze znacznymi przebarwieniami zębów, złamaniami wymagającymi odbudów, gdzie konieczne jest położenie grubszej warstwy kompozytu ewentualnie maskującego przebarwienia materiału opakerowego a potem odpowiedniego koloru kompozytu. Zastosowany materiał dobrany zostaje do pozostałych zębów pacjenta. Czasami są to kompozyty w kilku kolorach, tak aby efekt końcowy odwzorowywał kolorystykę zębów pacjenta i efekt naturalny.